Như hầu hết mọi người, có lẽ bạn không thích ảnh chụp bản thân mình, không phải là vì bạn trông xấu mà là bởi vì hình ảnh máy chụp lại từ bạn không giống như cách bạn nhìn thấy mình trong gương. Là khác biệt giữa kỳ vọng của bạn và những gì đập vào mắt. Vấn đề là ở cảm giác lạ.
Thời đại kỹ thuật số còn thổi phồng vấn đề này lên nhiều nữa.
Chưa bao giờ chúng ta tập trung quá nhiều vào vẻ bề ngoài như lúc này. Chưa bao giờ trong lịch sử loài người, cuộc sống và cơ thể của chúng ta lại được phơi bày, ghi chép và chia sẻ như vậy. Tồi tệ hơn, hàng đống các hình ảnh được chỉnh sửa liên tục bủa vây internet, mở rộng khoảng cách kỳ vọng của chúng ta và khiến chúng ta tạo ra các phiên bản siêu-lý-tưởng-hóa con người mà ta tưởng tượng mình sẽ trở thành. Nếu tệ hơn thì thật đáng xấu hổ, một nỗi thất bại công khai.
Khi bạn cố gắng tạo ra “phiên-bản-tốt-nhất” – phiên bản ngoại hình hoàn hảo nhất – bạn bắt đầu quên đi một điều thực sự quan trọng: Bạn không cần phải yêu ngoại hình của mình.
Bạn có nhớ lần đầu tiên thấy mình trong gương?
Không thì, bạn có nhớ lần đầu tiên nhìn thấy mình trong một bức ảnh, hoặc trong một video?
Rất có thể, phản ứng của bạn là không phải là suy nghĩ “sao quai hàm trông rõ nét thế nhỉ” hay “cặp chân trông cân đối đấy”. Bạn có thể tò mò và quan tâm, nhưng cơ bản là trung dung về cảm xúc. Đó là bởi vì, theo lẽ tự nhiên, cơ thể bạn là một thực thể trung lập.
Nhưng khi bạn lớn lên, bạn nhận ra rằng ai có vẻ ngoài hấp dẫn sẽ có tầm ảnh hưởng. Họ quyến rũ hơn, và dường như là nắm giữ nhiều quyền lực hơn.
Có lẽ ta chẳng thể ngăn bản thân liên kết các đặc điểm thể chất lý tưởng với địa vị xã hội. Bạn dành toàn bộ cuộc sống cảm thấy mình không hoàn hảo và thấp kém. Bạn không ngừng lại, để xem liệu đó có là chính mình hay không, liệu bạn có ưu tiên các giá trị của bản thân chưa? Thay vào đó là một vòng xoáy tiêu cực. Cơ thể của bạn không phải lý tưởng, nên bạn kẹt ở đáy xã hội mãi mãi. Để đối phó với sự tiêu cực quá mức, bạn – dù có chủ đích hay không – đi theo trào lưu thời thượng “yêu chính mình”. Hẳn là như phép màu cho những người khác, có lẽ nó sẽ giúp được cho bạn.
Bạn tưởng rằng vấn đề là ở chỗ “bạn không yêu hình thức vật lý của mình”. Cách nghĩ này lại chỉ nhen nhóm thêm các tiêu chuẩn phi lý. Trước đây bạn không thể chấp nhận bản thân mình, mà bây giờ bạn cũng không thể hoàn toàn yêu chính mình.
Bạn không ngừng lại để nhận ra, rằng bản chất của bạn không suy nghĩ như vậy.
Thông thường, khi bạn gặp vấn đề với bản ngã, sự chấp nhận hoặc sức hấp dẫn, bạn phóng chiếu chúng lên ngoại hình của mình – thứ mà bạn nghĩ mình có thể kiểm soát.
Nhưng, “yêu thương bản thân”, bất chấp những gì người ta muốn bạn tin, không phải là nhìn vào gương và cảm thấy bị thu hút về thể chất hay luyến ái với chính mình.
Tình yêu bản thân thực sự sâu sắc hơn thế – đâu phải chỉ là ra quyết định hay như một công tắc tắt/bật. Nó đi vào tận đáy lòng của con người bạn và của con người bạn nghĩ bản thân có thể trở thành.
Khi bạn chú ý đến những điều thực sự quan trọng – kết nối giữa bạn với mọi người, tác động của bạn đến thế giới xung quanh, chất lượng các mối quan hệ, cách bạn chăm sóc bản thân – các bận tâm ở cấp độ bề mặt sẽ mờ nhạt dần. Bạn vẫn muốn mình trông đẹp mắt nhất có thể, nhưng nó không còn là vấn đề đau đáu nữa.
Những gì bạn thấy ở người khác phụ thuộc vào những gì bạn muốn thấy ở chính mình. Nếu bạn ghét ai đó, mọi thứ họ làm đều khiến bạn khó chịu và dường như chẳng có gì để bào chữa được. Cái tôi của bạn cũng như vậy. Khi bạn ghét bản thân mình vì những lý do sâu xa, bạn lại tốn thời gian chú ý đến những thứ bề nổi. Nỗi ám ảnh của bạn với các bộ phận trên người là manh mối cho những bất mãn sâu sắc với bản thể của mình. (nd: bản thể: nhận thức về bản thân của một người, từ Tâm lý học)
Thù ghét không thúc đẩy yêu thương mà chỉ kìm hãm cuộc sống. Chỉ khi bạn thực sự dấn bước tìm kiếm điều tốt nhất ở bản thân và yêu thương những phần vô hình của mình một cách chân thực, bạn sẽ trở thành đủ. Và đó là bởi bạn đã nỗ lực để thấy bản thân mình như vậy. Không hoàn hảo, chưa lý tưởng, nhưng là đủ.
Chẳng ai thuyết phục bạn có lòng tự trọng. Tự trọng lành mạnh chỉ nảy nở khi bạn nhận ra rằng, việc trở thành kẻ thù của chính mình không giúp bạn nhích gần hơn tới cuộc sống bạn hằng mong muốn.
Bạn không thể ghét bản thân để có được cuộc sống mà bạn mong muốn. Bạn không thể ghét bản thân để chui vào một cơ thể mà bạn mong muốn. Bạn không thể ghét bản thân để tiến tới một mối quan hệ mà bạn mong muốn.
Chỉ khi quyết tâm tự chăm sóc bản thân và chấp nhận ván bài đã chia, bạn mới tạo được tình yêu bản thân thực sự. Đó là bởi bạn đang xây dựng nó trên một nền móng vững chắc. Và rồi, mọi thứ sẽ dần thay đổi./.
Cảm ơn: Nguyễn Hữu Hoàng Hải
